Hoe menstruatie minder kan kosten

Door Iris Don

Ben je ooit moe van hoeveel tampons je elke maand kosten? Wat als er een veilig, duurzaam en aanzienlijk goedkoper alternatief zou zijn? In dit artikel wordt alles besproken wat je moet weten over de menstruatiecup, met de nadruk op de voor- en nadelen in vergelijking met andere producten. De menstruatiecup is een kleine siliconen cup van medische kwaliteit, die je net als een tampon kunt inbrengen. Het kan meer bloed opvangen dan één tampon, wat betekent dat je het niet zo vaak hoeft te vervangen als een tampon.

Dus hoe werkt het precies? Om de beker te gebruiken, vouwt men hem eerst op om hem kleiner en hanteerbaarder te maken. Op die manier kan de cup worden ingebracht. Door zijn siliconen elasticiteit zal het zich openen in je vaginale kanaal en zal er geen bloed meer langs kunnen komen door de zuiging naar de vaginawand. Zelfs als de beker vol is, kan hij niet overlopen, dus zeg vaarwel tegen vervelend lekken! Een vrouw met wie ik sprak die de beker gebruikt, zei: “Ik ben een superfan [van de beker] omdat ik hem de hele dag kan inlaten, dus ik hoef er helemaal niet over na te denken”.

Een schematische tekening van een opgevouwen menstruatiecup, klaar om in te brengen

Een bijkomend voordeel is het gebruikte materiaal. Tampons zijn bedoeld om te werken als sponzen en zuigen alle vloeistoffen op, zelfs de natuurlijke vochtigheid van je vagina. Veel vrouwen ervaren hierdoor af en toe wat pijn bij het inbrengen of uittrekken van een tampon. Dit is geen probleem met de beker, omdat deze alleen de vloeistoffen vangt, maar zelf geen absorptiemiddel is. Ik sprak met dr. Annemieke van Eijk, die als arts in Afrika heeft gewerkt en nu literatuuroverzichten schrijft over menstruatiegezondheid. “De cup is vaginavriendelijker dan tampons”.

Tussen het gebruik door kunt u de menstruatiecup met water reinigen. Aan het einde en het begin van je menstruatie kun je het kopje in water koken om het steriel te maken.

Geschiedenis
De beker is al op de markt sinds de jaren ’30, maar werd pas populair in de jaren ’10, toen de bekers gemaakt werden van siliconen van medische kwaliteit. Nu is de beker gemakkelijk online verkrijgbaar bij veel bedrijven. De Food and Drug Administration heeft specifieke menstruatiecups goedgekeurd, dus let goed op welk merk je koopt. Volgens dr. van Eijk moeten er regels komen om de kwaliteit van de bekers te waarborgen. Op dit moment laat de markt nog allerlei soorten bekers toe, ook die waar nog niet goed onderzoek naar is gedaan.
Bovendien is het moeilijk om voldoende geld te vinden voor goed onderzoek, of om artikelen over menstruatiecups te publiceren. “De wetenschap van de gezondheid van vrouwen staat helaas nog in de kinderschoenen en er is onderzoek van betere kwaliteit nodig.”

Onderzoek
Maar is het veilig om te gebruiken, vraag je? Dat is het goede nieuws, dat is het! Studies tonen aan dat menstruatiecups veilig te gebruiken zijn en veel vrouwen zijn er enthousiast over. Een onderzoek uit 2013 onder gebruikers in Zuid-Afrika toonde aan dat na drie maanden 90% van de deelnemers zei dat ze de beker waarschijnlijk zouden blijven gebruiken. Het onderzoek, waarvan prof. Mags Beksinska de hoofdauteur is, werd gefinancierd door de Bill and Melinda Gates Foundation. Deze studie toonde ook aan dat in vergelijking met tampons en maandverband de voorkeur werd gegeven aan de menstruatiecup vanwege comfort, kwaliteit en bloedafname, waarbij de beoordelingen tijdens de gebruiksperiode toenam.

Een ander onderzoek onder Canadese vrouwen, gefinancierd door Research and Education Foundation van het College of Family Physicians of Canada, liet vergelijkbare resultaten zien. Het toonde aan dat nadat vrouwen de hindernis hadden genomen om te leren hoe ze de beker moesten gebruiken, ze zeer tevreden waren en het aan anderen zouden aanbevelen. De vorige studie deelde dit resultaat ook. De methoden van deze onderzoeken waren voornamelijk om vrouwen te interviewen over het gebruik van de beker. Maar dr. van Eijk zegt dat het belangrijk is dat ook andere methoden worden gebruikt om de kwaliteit te verbeteren. “Het zou goed zijn als in het onderzoek bijvoorbeeld metingen van het vaginale bioom worden opgenomen, in plaats van alleen interviews af te nemen”.

En hoe zit het met het toxische shocksyndroom? Dit is een ernstige ziekte die gepaard gaat met extra absorberende tampons. Dr. van Eijk zegt dat ja, het is mogelijk dat de bacteriën die gepaard gaan met toxische shock op de beker kunnen groeien. Het risico hierop lijkt echter extreem laag.

Menstruatiecups in twee verschillende maten

Goedkoop
Nu je weet dat de cup een alternatief is voor de tampon, laten we kijken hoe het ook kostenefficiënt is. Het grootste verschil tussen de menstruatiecup en een tampon of maandverband is de mate van gebruik. Een tampon is meestal een eenmalig gebruik, terwijl de menstruatiecup wel tien jaar mee kan.

In de tabel ziet u uw geschatte besparing als u elke tien jaar een nieuwe beker koopt. Het aantal tampons en maandverband wordt geschat op ongeveer 20 per menstruatie. Een doos met 16 normale OB-tampons kost € 2,89 en 28 maandverbanden van normale grootte kosten € 4,99. Menstruatiecups zijn verkrijgbaar bij veel verschillende bedrijven en hun prijzen lopen sterk uiteen. Stel dat je kiest voor een middle-of-the-road cup, je kijkt naar een menstruatiecup voor ongeveer €24,-. Dit betekent dat je na 7 maanden bekergebruik geld gaat besparen in vergelijking met eenmalige producten. Over tien jaar heeft u letterlijk honderden euro’s bespaard.

Tabel met kosten van tampon- en maandverband in vergelijking met cupgebruik. Maandverband en tampons zijn vergelijkbaar in prijs als je corrigeert voor hoeveelheid.

Naast een kostenefficiënte methode om met je menstruatie om te gaan, is de menstruatiecup ook een duurzaam alternatief voor tampons en maandverband. Dus naast dat de beker veilig en goedkoop is, help je de aarde ook een beetje door hem te gebruiken!

Nadelen
Maar zijn er geen nadelen aan de menstruatiecup? Dr van Eijk: “Het grootste nadeel van de menstruatiecup is de leercurve. Zeker als vrouwen al bekend zijn met een wegwerpproduct, omdat ze geen behoefte voelen om over te stappen.” Zowel de bovengenoemde onderzoeken als de geïnterviewde bekergebruikers zijn het erover eens dat het inderdaad even duurt voordat je doorhebt wat je daar beneden doet.

Uw keuze
Het is niet bekend hoeveel procent van de menstruerende vrouwen menstruatieproducten in Nederland gebruikt. Alternatieven voor tampons zijn echter in opkomst. Veel mensen kiezen momenteel voor een duurzaam alternatief. Dus als je het leuk vindt wat je leest, kun je producten bekijken die vergelijkbaar zijn met de cup, zoals herbruikbare maandverbanden en menstruatieondergoed.

Het gebruik van de menstruatiecup in plaats van tampons heeft veel voordelen: een menstruatie is minder gedoe; het is goedkoper en duurzamer. Maar welk product u ook kiest, een weloverwogen beslissing nemen wordt nu gemakkelijker. Dr. van Eijk: “Het is belangrijk dat een vrouw al haar mogelijkheden kent.”

Bronnen

Always Ultra Maandverband Normal Maat 1 Met Vleugels 28 stuks. (z.d.). Etos. Geraadpleegd op 14 oktober2021, van https://www.etos.nl/producten/always-ultra-maandverband-normal-maat-1-met-vleugels-28-stuks-120146291.html

Beksinska, M. E., Smit, J., Greener, R., Todd, C. S., Lee, M. L. T., Maphumulo, V., & Hoffmann, V. (2015). Acceptability and performance of the menstrual cup in South Africa: a randomized crossover trial comparing the menstrual cup to tampons or sanitary pads. Journal of Women’s Health, 24(2), 151-158.

Beksinska, M., Smit, J., Greener, R., Maphumulo, V., & Mabude, Z. (2015). Better menstrual management options for adolescents needed in South Africa: what about the menstrual cup?. SAMJ: South African Medical Journal, 105(5), 331-331.

Bolen, J. (2021, 15 januari). FDA Approved Menstrual Cups | Safe Menstrual Cups. Reusable Menstrual Cups. Geraadpleegd op 3 november 2021, van https://reusablemenstrualcup.com/menstrual-cup-faqs/fda-approved-menstrual-cups/

Borunda, A. (2021, 3 mei). How tampons and pads became unsustainable and filled with plastic. National Geographic. Geraadpleegd op 3 november 2021, van https://www.nationalgeographic.com/environment/article/how-tampons-pads-became-unsustainable-story-of-plastic=

Can I use a cup with a heavy period? (2021, 8 september). AllMatters Knowledge Base. Geraadpleegd op 3 november 2021, van https://allmatters.helpscoutdocs.com/article/13-use-cup-heavy-period

Howard, C., Rose, C. L., Trouton, K., Stamm, H., Marentette, D., Kirkpatrick, N., … & Paget, J. (2011). FLOW (finding lasting options for women): multicentre randomized controlled trial comparing tampons with menstrual cups. Canadian Family Physician, 57(6), e208-e215.

NOS. (2017, 8 juli). Cupjes of wasbaar maandverband: deze vrouwen vertellen waarom. Geraadpleegd op 3 november 2021, van https://nos.nl/op3/artikel/2182111-cupjes-of-wasbaar-maandverband-deze-vrouwen-vertellen-waarom

o.b. ProComfort Tampons Normal. (z.d.). Etos. Geraadpleegd op 14 oktober 2021, van https://www.etos.nl/producten/o.b.-procomfort-tampons-normal-112167833.html

OrganiCup Menstrual Cup – Shop. (2021, 2 november). AllMatters. Geraadpleegd op 3 november 2021, van https://www.allmatters.com/product/menstrual-cup/

Sommer, M., Kjellén, M., & Pensulo, C. (2013). Girls’ and women’s unmet needs for menstrual hygiene management (MHM): the interactions between MHM and sanitation systems in low-income countries. Journal of Water, Sanitation and Hygiene for Development, 3(3), 283-297.

van Eijk, A. M., Jayasinghe, N., Zulaika, G., Mason, L., Sivakami, M., Unger, H. W., & Phillips-Howard, P. A. (2021). Exploring menstrual products: A systematic review and meta-analysis of reusable menstrual pads for public health internationally. PloS one, 16(9), e0257610.

Van Eijk, A. M., Zulaika, G., Lenchner, M., Mason, L., Sivakami, M., Nyothach, E., … & Phillips-Howard, P. A. (2019). Menstrual cup use, leakage, acceptability, safety, and availability: a systematic review and meta-analysis. The lancet public health, 4(8), e376-e393.

Zulaika, G., Kwaro, D., Nyothach, E., Wang, D., Zielinski-Gutierrez, E., Mason, L., … & Phillips-Howard, P. A. (2019). Menstrual cups and cash transfer to reduce sexual and reproductive harm and school dropout in adolescent schoolgirls: study protocol of a cluster-randomised controlled trial in western Kenya. BMC public health, 19(1), 1-14.

Gebruikte afbeeldingen

Folded menstrual cup by: Miia “Myrtti” Ranta – CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=277278

Two sizes menstrual cup by:  Errikaboo – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50629870